Кыргызстандагы билим берүү кызматкерлеринин кесиптик бирлигинин тарыхы
Башаты
Кыргызстандын аймагында билим берүү тармагындагы алгачкы кесиптик бирликтер XX кылымдын башында, советтик билим берүү системасы калыптанып жаткан учурда пайда болгон. 1925-жылы эмгекчилердин укуктарын коргоо боюнча бүткүл союздук саясаттын алкагында эл агартуу кызматкерлеринин кесиптик бирлиги түзүлүп, ал азыркы түзүмдүн башаты болуп калды.
Алгачкы күндөн тарта профсоюздун негизги максаты — билим берүү системасын өнүктүрүүгө көмөк көрсөтүү, педагогдордун социалдык-эмгек укуктарын коргоо, мугалимдер, тарбиячылар, жогорку окуу жайларынын окутуучулары жана башка кызматкерлер үчүн татыктуу эмгек жана эс алуу шарттарын камсыз кылуу болгон.
СССР мезгилинде билим берүү кызматкерлеринин кесиптик бирлиги билим берүү процессин уюштурууда, эмгек коопсуздугун камсыз кылууда, санаторий жана курорттук жолдомолорду бөлүштүрүүдө, материалдык жардам көрсөтүүдө маанилүү роль ойногон. Киргиз ССРди кошкондо, союздук республикаларда профсоюз билим берүү жана илим тармагындагы мамлекеттик саясатты калыптандырууга активдүү катышкан.
1991-жылы Кыргызстан эгемендүүлүккө жеткенден кийин профсоюздук уюм жаңы шарттарга ылайыкташты. Билим берүү жана илим кызматкерлеринин Кыргыз Республикасынын борбордук комитети түзүлүп, ал мурунку тарыхый салттарды сактап калуу менен бирге, кызматкерлердин укуктарын жана кызыкчылыктарын коргоонун заманбап ыкмаларын киргизе баштады.
Нарыктык экономика шарттарында профсоюз Өкмөт, Билим берүү жана илим министрлиги жана башка мамлекеттик органдар менен социалдык диалог жүргүзүүнүн активдүү катышуучусуна айланды.
Бүгүнкү күндө профсоюз миңдеген мүчөлөрдү — бала бакчалардын, мектептердин, колледждердин, жогорку окуу жайлардын, кошумча билим берүү мекемелеринин жана илимий уюмдардын кызматкерлерин бириктирип турат. Уюмдун түзүмү так уюштурулган: баштапкы профсоюз уюмдарынан тартып райондук, шаардык, облустук комитеттер жана Борбордук комитетке чейин жетет.
Профсоюз төмөнкү негизги багыттар боюнча иш алып барат:
- кызматкерлердин укуктарын жана кызыкчылыктарын коргоо;
- нормативдик-укуктук актыларды иштеп чыгууга катышуу;
- эмгек мыйзамдарынын сакталышын көзөмөлдөө;
- кызматкерлердин эс алуусун жана ден соолугун чыңдоону уюштуруу;
- укуктук жана материалдык жардам көрсөтүү;
- профсоюздук маданиятты жана мүчөлөрдүн маалымдуулугун жогорулатуу.
Кесиптик бирликтин мүчөлүгү
Кыргыз Республикасынын Билим берүү жана илим кызматкерлеринин кесиптик бирлигинин Борбордук комитети төмөнкү эл аралык уюмдардын мүчөсү болуп саналат
- Билим берүү боюнча Эл аралык уюм (МОО) – Брюссель, Бельгия
- Билим берүү жана илим кызматкерлеринин кесиптик союздарынын эл аралык биримдиги (МОП “Билим берүү жана илим”) – Москва, Россия
- Евразиялык эл аралык кесиптик биримдик (ЕврАзияМОПО) – Анкара, Түркия
- Дүйнөлүк кесиптик союздардын конфедерациясы (ВКП) – Москва, Россия
Биздин партнерлор
